Het oneindige verhaal: Huis der Gemeente Overbetuwe

GroenLinks vindt dat de gemeente de verkeerde keuze maakt bij het advies over het gemeentehuis dat deze week aan de gemeenteraad is uitgebracht. Hieronder betoog ik dat de gemeente de risico’s van nieuwbouw nog steeds onderschat en alternatieve scenario’s ongefundeerd terzijde schuift. Meer creativiteit en loslaten van oude zekerheden is nodig om een plan te maken, dat qua financiën en aanpak past bij deze tijd. Een aanpak die stap voor stap de renovatie oppakt wordt dan een denkbaar alternatief.

Het is één van mijn favoriete boeken uit mijn jeugd: Het oneindige verhaal van Michael Ende. De jonge held in het boek, Atrejoe, strijd met zijn de geluksdraak Foechoer en hoofdpersoon Bastiaan tegen het verdwijnen van de fantásië, de wereld die in stand wordt gehouden door creatieve ideeën die de mensenwereld voortbrengt.  Uiteindelijk overwint Bastiaan zijn angsten en zorgt hij dat fantásië blijft voortbestaan.

“Hij staarde naar de titel van het boek en hij voelde zich afwisselend warm en koud worden. Dit was nu precies waarvan hij al vaak gedroomd had en wat hij, sinds de hartstocht zich van hem meester had gemaakt, gewild had: een verhaal dat nooit afgelopen zou zijn! Het boek der boeken!”a

Als jongetje van elf droomde ook ik van een boek dat oneindig doorging. Als raadslid voor GroenLinks wil ik dat dossiers voortvarend worden opgepakt en tot een einde komen. En daar ontbreekt het aan bij het nieuwe gemeentehuis in Overbetuwe. Sinds de start van de gemeente in 2001 leven de beelden. Sinds 2004 is met de commissie Dagoberth de gemeenteraad actief betrokken. “Ende cost gaet voor de baet uit” was het rapport waar de gemeenteraad in 2006 haar eerste besluit tot nieuwbouw op baseerde. Dat hebben we geweten. Doel werd een omgeving in te richten met huizen, kantoren en een gemeentehuis. Inmiddels 7 jaar en een tiental besluiten verder zijn de kosten opgelopen en de baten nog lang niet in zicht.

Tegenslagen sinds eind 2012

Sterker de situatie rondom Elst Centraal, waar het gemeentehuis deel van uit maakt, is sinds eind 2012 sterk verslechterd. Eindelijk komt het college er dan achter dat de wereld sinds de bankencrisis in 2008 is veranderd. Het blijkt dat ontwikkelaars niet willen bouwen. Ja dát is een verrassing. NOT. De huizenbouw in de plannen worden geschrapt om de tekorten in de grondexploitatie te verminderen. Miljoenen worden afgeboekt.  De grote klap komt net voor de zomervakantie. De Raad van State maakt een eind aan een aantal illusies. Er is geen behoefte aan kantoren en de bestemming van dat deel uit de plannen wordt vernietigd. Ten aanzien van het gemeentehuis is onvoldoende rekening gehouden met uitbreidingsmogelijkheden van naburige bedrijven en ook daar schrapt de Raad van State de bestemming. Zeven jaar is er gepuzzeld en de Raad van State zet een streep door de plannen. De droom verandert in een nachtmerrie: Geen huizen, geen kantoren, geen gemeentehuis. Veel inwoners halen, misschien voorbarig, opgelucht adem.

De ambtelijke organisatie die de plannen ontwikkeld is in rep en roer. In allerijl worden de fractievoorzitters bijeengeroepen. Het college gaat alternatieve scenario’s ontwikkelen waar de raad over kan gaan beslissen. Deze week zijn die scenario’s gepresenteerd. Het college adviseert de raad om door te gaan met nieuwbouw. Renovatie is te duur. Onbegrijpelijk. GroenLinks had op meer creativiteit gehoopt en verwacht dat het college de tijd had genomen om een serieus naar de scenario’s te kijken en verder onderzoek uit te voeren. De laatste berekeningen waar de raad vanaf weet t.a.v renovatie dateren van tien jaar geleden. De wereld is in die tijd toch écht veranderd. Alle aanleiding dus om te kijken naar nieuwe technieken rondom energie, bouwinnovatie en ict. Zo zou de huidige huisvesting ontlast kunnen worden door mogelijkheden van telewerken te introduceren. Elektronisch vergaderen tussen locaties is bij andere overheden en het bedrijfsleven al lang de praktijk. De gemeente werkt verder tegenwoordig anders dan tien jaar geleden met huiskamer gesprekken bij de inwoners ipv dat die naar het gemeentehuis komen. Er zijn gemeenten waar het paspoort thuis wordt bezorgd. Sterker er is zelfs een gemeente zonder gemeentehuis: Molenwaard.

“… en het zou eeuwig zo doorgaan. Het was volstrekt onmogelijk dat er iets aan het verloop der dingen veranderen kon. Alleen hij, Bastiaan, kon ingrijpen. En hij moest het doen, wilde hij niet zelf in deze kringloop opgesloten blijven.”

Hoe nu verder?

Het college onderschat in de ogen van GroenLinks nog steeds het risico dat gepaard gaat met een plan waar woon-, kantoor- en bedrijfsfuncties zo dicht bij elkaar zitten. Een collega raadslid van de PvdA heeft op dat punt de vragen goed op een rij gezet. De milieucategorie die wordt gehanteerd voor de bedrijven die het betreft wordt veelal (o.a. Deventer) functioneel geclassificeerd als “zware industrie”. Het college onderschat daarbij de kosten van maatregelen die getroffen moeten worden om aan de milieurichtlijnen tbv van het gemeentehuis te voldoen.  Bedrijven zullen hun mogelijkheden niet zomaar willen beperken. GroenLinks ziet niets in de aanpak die het college tot nu toe volgt in Elst Centraal en het advies dat daar nu recent aan is toegevoegd. Het roept meer vragen op dan het antwoorden geeft. Keer op keer heeft het bestuur op dit dossier zijn neus gestoten. En ook de huidige berekeningen bevatten nog te optimistische voorspellingen met betrekking tot financiën. Het niet bouwen van de kantoren heeft, zoals verwacht, een gat geslagen van ruim 1 miljoen euro.

Nieuwbouw op de huidige locatie, een andere locatie of grootschalige renovatie, zijn dat de enige alternatieven? Bij nieuwbouw zullen de medewerkers van de gemeente nog zeker vier jaar op hun huidige locatie zitten. Deze werd vijf jaar geleden al als onhoudbaar betiteld. Toch zijn de investeringen in die tijd minimaal geweest en de werkomstandigheden zeker niet verbeterd. Een alternatief scenario om te onderzoeken zou kunnen zijn om de plannen een tijd in de ijskast te zetten. Deze periode wordt gebruikt om een visie te ontwikkelen op de gemeente van 2025, uitwerken van de samenwerking met Lingewaard en de G5 én er kan voldoende aandacht zijn voor de decentralisaties die op de gemeente afkomen. Deze vragen veel meer bestuurlijke aandacht dan nu het geval is. Er is dan voldoende tijd om substantiële investeringen in de huidige werkplekken te rechtvaardigen, er wordt gestart met het creëren van nieuwe mogelijkheden en verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Aanpakken wat niet functioneert, oppakken wat past in deze tijd. Stap voor stap met elkaar (politiek, medewerkers en inwoners) de uitweg vinden.  GroenLinks vindt het waard dit scenario te benoemen en door te rekenen. Dat kan parallel aan een nieuwe doorrekening van een grootschalige renovatie, wat in onze ogen ook een reëel scenario zou moeten zijn.

 

Stationsgebied anders invullen

Een alternatief dat de locatie zoals nu is gekozen terzijde schuift, moet wel een invulling geven aan het  gebied rondom het station. Zonder huizen, zonder kantoren, zonder gemeentehuis verwordt het tot een desolate omgeving waar de nieuwe infrastructuur straks in groot contrast tegen afsteekt. Wellicht liggen hier kansen om extra opbrengsten te realiseren. Met een knipoog: Is er idealere plek voor een bioscoopcomplex mét parkeergarage én ov knooppunt in de buurt? Maar ook als dat niet zo is, wil GroenLinks op deze locatie een concrete invulling voor de komende jaren.

“Er zijn mensen die nooit in Fantásië kunnen komen,”zei meneer Koriander, “en er zijn ook mensen die het wel kunnen, maar die daar voor altijd blijven. En dan zijn er nog een paar die naar Fantásië gaan en weer terugkomen. Zoals jij. En die maken beide werelden gezond.”

Ooit schreef ik een vervolg hoofdstuk op “het oneindige verhaal”. GroenLinks wil graag de bal oppakken en een nieuwe hoofdstuk in het boek over ons gemeentehuis schrijven. Ook de manier waarop deze gemeente werkt en bestuurt, krijgt daarin een plek. We hebben onze rugzak gepakt en bereiden ons voor op een tochtje.  Eén ding is zeker: Het boek is voorlopig nog niet gesloten. Maar dat is een ander verhaal en zal binnenkort verteld worden.

De koek is op

Hieronder de inbreng van die ik als fractievoorzitter van GroenLinks Overbetuwe heb uitgesproken bij de begrotingsraad van afgelopen dinsdag.

De koek is op.

Als klein jongetje kwam ik altijd uit school naar huis en dan dronken we thee, mijn moeder, mijn zus en ik. Thee met een koekje. En soms verheugde je je op de fiets daar al op. Je wist wat er in de koektrommel zat. Je rende dan het huis in, trok de deksel van de koektrommel en dan….. mammmm??? Waar zijn de koekjes?

Dat gevoel bekroop me een beetje toen de heroverwegingsnota en de programmabegroting zag. Waar zijn de koekjes gebleven.

Eens en dat is nog niet zo lang geleden hadden we in onze koektrommel genoeg koek zitten om ieder raadslid te voorzien. 3 jaar geleden zat er nog 24 miljoen euro in de algemene reserve. Nu rest nog nauwelijks 1 miljoen. Je zou bijna zeggen dat we last hebben van een koekjesmonster. De koek is namelijk op.

Met de Dorpsstraat als Sesamstraat en op zoek naar onze nieuwe Pino. In dat ligt ben ik blij met een waarnemend burgemeester die wethouder is geweest van een grote stad en alles weet van koekjes en GroenLinks is dan ook blij dat hij met zijn kennis ons bestuur verrijkt.

Mensen dit wordt een serieus verhaal. Waar ik vaak uitweidt in mooie droombeelden, zelfs gedichten zijn de revue gepasseerd, ben ik dit jaar hard wakker geschut. Ik deed het al niet maar ik neem nu niets meer voor zoete koek aan. GroenLinks maakt zich ernstig zorgen. Dat hebben we ook de afgelopen twee jaar uitgedragen. Maar GroenLinks hoopt dat deze raad vanavond gezamenlijk zal concluderen dat de gemeente er nog lang niet is en het tijd wordt de daad bij het woord te voegen.

Zelfs Lingewaard heeft per 1 januari 2013 een grotere reserve dan Overbetuwe. Misschien wordt het toch maar tijd om te fuseren? Het zou goed passen in de plannen van het nieuwe kabinet.

Begrotingsbehandeling vorig jaar

Vorig jaar stond ik hier ook. Ik memoreerde toen een aantal uitspraken die het college de avond daarvoor in een commissie had gedaan. De opmerkingen waren erg geruststellend. Ik had gehoord dat een volgend jaar een aantal projecten gerealiseerd zouden worden waardoor er géén tekort meer was te verwachten op de bouwleges. Dat er een ander regime van de landelijke overheid te verwachten was rondom declaratiefonds en de bijzondere bijstand waardoor de tekorten daar zouden verdwijnen. Er zou géén boekwaardeverlies van 3 miljoen rondom de Vinkhof-Loeffen omdat nieuwe initiatieven er voor gingen zorgen dat de beoogde opbrengst zou worden gerealiseerd. Die dag daarvoor had de provincie toegezegd dat de EFRO subsidie van 2 miljoen doorgaat. Vanaf 2015 zag de wethouder de bouwproductie weer omhoog gaan naar 400 woningen. En tenslotte zou het verlies rondom bedrijventerreinen die later volgebouwd worden beperkt zijn om dat er slechts sprake is van beperkte rentekosten.

Dat was dus vorig jaar in november. Inmiddels weten bijna hoe het jaar is verlopen. Definitief is dat pas rond april. Is het raar dat ik nog een aantal tegenvallers verwacht?

Stresstest

In de heroverwegingsnota geeft het college aan m.b.t. De stresstest: 3 factoren neutraal, 4 factoren een hoge prioriteit, 2 factoren een zeer hoge prioriteit, de test geeft niet aan dat er sprake is van risico’s. Helder verhaal zou je zeggen.

Als ik dan de moeite neem om het onderliggende stuk te lezen dan staat daar dat de schuldpositie toeneemt, dat de investeringen omvangrijk zijn en met met vreemd vermogen worden gefinancierd waardoor renterisico’s ontstaan. Ik lees verder dat de reservepositie ongunstiger wordt. Dat de garantiestellingen omvangrijk zijn zeker gezien de omvang van de algemene reserve. Er wordt geconstateerd dat de winstverwachting van grondexploitaties in de afgelopen jaren zijn verlaagd. Voorzieningen nemen toe. De berekening van het weerstandsvermogen is te rooskleurig zowel vanuit het oogpunt van de weerstandscapaciteit als vanuit de risico’s. De structurele risico’s zijn onvoldoende in beeld gebracht. Tot slot lees ik dat financiële positie onder druk staat en niet zonder zorgen is.

En dat mensen is op basis van de begroting van dit jaar 2012 vorig jaar november vastgesteld.

3 factoren neutraal, 4 factoren een hoge prioriteit, 2 factoren een zeer hoge prioriteit, de test geeft niet aan dat er sprake is van risico’s.

Af en toe denk je dat het college leeft in een droomwereld.

Moties

In onze motie M 3 vragen steun voor verder differentiatie rondom de rioolheffing We willen graag dat gezinnen met minder gezinsleden en dus minder watergebruik minder uitgaven krijgen tav de rioolheffing.

In onze motie M 4 vragen we om nieuwe verkeerslichten te laten aansluiten bij moderne ontwikkelingen. We denken dat dat budget neutraal kan, doordat ledverlichting minder beheerkosten met zich meebrengt. In Apeldoorn hebben ze daar veel ervaring mee. Mocht uit analyse blijken dat het niet budgetair neutraal kan dan vragen we het college met een voorstel naar de raad te komen op dit punt, zodat de raad een afweging kan maken.

Vragen uitbreidingsplannen van agrarisch bedrijf aan de Hel in Randwijk S135 van 10 september. Wanneer kunnen we de antwoorden verwachten?

We moeten licht en lenig gaan opereren. In ieder geval rondom drie thema’s:

Realiseren beleidsplannen met aanzienlijke financiële gevolgen
Bij verandering van inkomsten en uitgaven.
Afwaarderen van bouwgronden.
Beleidsplannen

Het bestuur van deze gemeente loop op veel fronten achter de feiten aan. Het rioleringsplan loopt tot en met 2012. Als we dit jaar het plan 2013-2016 hadden behandeld dat hadden we een inhoudelijke discussie kunnen voeren en daar de financiële consequenties kunnen verwerken in de begroting van 2013. En misschien waren we dan wel tot een halvering van de bestemmingsreserve riolering gekomen zoals nu het geval is en misschien ook niet. Dat is dan ook de reden dat GroenLinks in principe positief staat tegenover het amendement A-1 van het CDA. Eerst de inhoud dan de pingels en niet andersom.

Ook bij de motie van GroenLinks t.a.v. jeugd en jongerenwerk geldt dit argument. GroenLinks wil eerst weten wat het schrappen van de dit geld voor een gevolgen heeft voor het jeugd en jongerenwerk in onze gemeente. De uitvoerders van dit beleid lijken zich nauwelijks bewust van deze bezuiniging.

GroenLinks kan zich het Amendement van de VVD t.a.v. de bibliotheek dan ook helemaal voorstellen. Hoe lang neem je in deze tijd de ruimte voor het maken van een beleidsplan. Maar om dezelfde reden als eerder zullen we hem niet steunen, eerst beleid dan de financiën.

MFC Valburg geldt in principe hetzelfde. Het college heeft besloten, zal naar de raad komen om het plan te presenteren en komt met een financiële dekking. Zo werken we. Je kan willen dat het sneller gaat, maar dan moet je het college daar op aanspreken. GroenLinks laat zich graag overtuigen dat dit anders moet lopen.

Uitgaven en inkomsten

Uitgaven en inkomsten waarvan we weten dat ze tegen gaan vallen zoals algemene bijstand en declaratiefond en bouwleges worden niet in lijn met de werkelijkheid gebracht waardoor je de eerste tegenvallers volgend jaar eigenlijk al kunt inboeken.

Afwaardering bouwgronden

De raad staat onderdruk om besluiten te nemen over bouwplannen, waarvan we weten dat de start van nog zeker enige tijd op zich zal laten wachten. Wat is er tegen om op dit punt realistisch te begroten je verlies te nemen, je in en uitgaven daar op in te richten. Mochten plannen zich alsnog tot ontwikkeling gaan brengen dan heb je te maken met extra inkomsten en praat je vanuit een ander perspectief.

Op dit punt heb ik een vraag aan het college. In het voorjaar heeft de raad een besluit genomen t.a.v. ontwikkeling van de spoorzone. De bedoeling is dat daar broedplaatsen komen voor startende bedrijven. Kunt u aangeven wat de actuele stand van zaken is?

Slot

Maar ondanks deze zorgelijke situatie straalt ons college uit dat we vrolijk door kunnen gaan met koekhappen. De grootste projecten van de afgelopen jaar moeten nog gestart worden om te bouwen: Het gemeentehuis, aanpakken Heteren centrum, aanpakken Elst Centrum, Nieuw gemeenschapshuis in Valburg, Aanpak de Wanmolen in Zetten, we moeten nog wat tunnels en viaducten aanleggen hier en daar en dan ben ik vast nog heel veel vergeten.

We zitten in een gehavend vliegtuig en zijn onder weg naar de Hudson Bay. Met zijn allen vragen we af of het een zachte landing wordt, of dat het vliegtuig alsnog in stukken uiteen spat. We zijn een beetje overgeleverd aan de crew, die ons met alle mogelijke middelen probeert te gerust te stellen. Snapt u dat GroenLinks zich werkelijk zorgen maakt? GroenLinks heeft sterke twijfels bij deze begroting. En dat zou zover we kunnen nagaan de eerste keer in zes jaar zijn dat GroenLinks zich van steun ervoor zal onthouden. Als dat gebeurt pak het dan als een signaal niet als een vorm van tegendraadsheid.

Wat GroenLinks wil is niet eenvoudig in een motie of amendement te verwoorden. De lijn in dit verhaal is de leidraad voor het standpunt dat we zullen innemen bij de moties en amendementen. Wel horen wij graag van u hoe u onze zorgen interpreteert en oppakt.

Ik ga afronden.

Waar zijn de koekjes? Daar sta je dan in de huiskamer. Als mijn vader dan de avond van te voren een graai in de trommel had gedaan, en ik daar teleurgesteld bij de trommel stond was daar gelukkig nog altijd mijn moeder. Met een zwaai haalde ze dan een nieuw pak koekjes uit de kast en haalde ik opgelucht adem.

Ik kan niet voor miljoenen zorgen, maar gelukkig vanavond wel voor koekjes.

GroenLinks verwacht dat B&W met een realistische aanpak ervoor zorgt dat dat ook voor de gemeente gaat gelden. De wereld is veranderd, het lijkt soms nog niet tot in dit gebouw te zijn doorgedrongen.

Dat soort dromen zijn bedrog. De koek is op. Het is tijd voor een nieuw recept.

Elst Centraal I: De trein van Tiel naar Arnhem vv

Besluitvorming rondom het bestemmingsplan Elst Centraal nadert zijn ontknoping. Eind mei of begin juni zal de gemeenteraad van Overbetuwe een besluit nemen daarover. Een traject dat in 2004 is gestart krijgt dan als het aan B&W ligt, een concrete stap die realisatie mogelijk maakt. Het uitvoeren van het hele plan zal dan nog zeker tot 2017 duren.

Als raadslid van deze gemeente in de oppositie zou mijn positie makkelijk kunnen zijn: 90% van de bevolking is tegen, er zijn nog enorme risico’s en met de voorbereiding voor de verkiezingen in 2014 in het achterhoofd kan ik mijn knopen tellen.

Zo zit ik echter niet in elkaar en zo zit GroenLinks niet in elkaar. Wij proberen op basis van kennis en informatie, valse argumenten en sentimenten te onderscheiden van de echte beslispunten. We komen met voorstellen die de knelpunten die wij ervaren oplossen en pas als daar niet naar geluisterd wordt laten we een overtuigd Nee horen. Daarin onderscheiden we ons, samen met de Christen Unie,  van alle andere partijen die zich op dit moment in de gemeente actief zijn. De ene helft (D66, VVD, PvdA en GBO) lijkt kritiekloos het college te volgen, de andere helft (een coalitie van CDA, SP en actievoerende bewoners) wil van de komende verkiezingen een referendum maken over het nieuwe  gemeentehuis, of zoals dat in onze gemeente heet: Huis der Gemeente.

Eén van de knelpunten is dat het bestemmingsplan een duurzame oplossing voor het personenvervoer tussen Tiel en Arnhem onmogelijk lijkt te maken. Wensen van provincie en stadsregio om deze verbinding in stand te houden hebben er vorig jaar juni toe geleidt dat prorail heeft moeten concluderen dat er voor 2014 te weinig capaciteit is op het spoor om die wensen te realiseren en heeft dat vastgelegd in een overbelastverklaring. In een capaciteitsanalyse uit november 2011 is aangegeven of en hoe dit capaciteitstekort kan worden en opgelost. Tenslotte zullen ze voor 9 juni 2012 met een capaciteitsvergrotingsplan komen waar die oplossing aan harde euro’s wordt gekoppeld en een maatschappelijke kosten/baten analyse wordt gemaakt.

Ik zal eindigen met de stelling dat door foutieve uitgangspunten de onherroepelijke conclusies onterecht zullen zijn. Om daar te komen moet u zich nog even door een samenvatting van de analyses moeten worstelen.

Wat wil men in 2018 aan per uur capaciteit realiseren?

•  Zes intercity treinen Arnhem – Nijmegen vv
• Vier stoptreinen Arnhem en Nijmegen vv
• Twee stoptreinen Tiel – Arnhem vv
• Twee goederentreinen  langs Elst vv

Dat zijn twee extra stoptreinen en intensiever goederen vervoer ten opzichte van de huidige situatie.

In een capaciteitsanalyse spelen zowel de capaciteit als de robuustheid van de oplossing een rol. Een robuuste oplossing is er één die ook bij enige vertraging blijft werken.

Met betrekking tot de capaciteit concludeert de analyse op p28 dat met het creëren van extra perroncapaciteit in Arnhem en het aantakken van het als uitgangspunt genomen keerspoor op de hoofdbaan een maakbare dienstregeling mogelijk is die de hierboven genoemde treinen kan laten rijden. Van de aantakking wordt op p18 aangegeven dat het geen onderdeel uitmaakt van de scope van het project spoorzone Elst, maar dat er ruimtelijk in het project wel rekening is gehouden met het aansluiten van het keerspoor.

In Elst zou dat leiden tot de volgende situatie:

 

Als het gaat om de robuustheid komt prorail tot de conclusie dat bovenstaande oplossing niet voldoende is. Om dat te realiseren zal er een vierde spoor bij Elst nodig zijn, moet de trein uit en naar Tiel niet langer meer stoppen in Arnhem Zuid en is er deels dubbelspoor nodig op het traject Elst-Tiel. Dat ziet er als volgt uit:

Prorail is nu aan het rekenen hoeveel de hierboven getekende variant gaat kosten. En zal dat begin juni voorleggen aan provincie en stadsregio. Dan is het de vraag wat deze partijen zullen doen als de extra kosten en opbrengst afzetten tegen situatie waar de trein uit Tiel stopt op het keerspoor in Elst. Voor dat keerspoor  alleen al is overigens al 15 miljoen Euro nodig en beschikbaar gesteld. De stadregio gaf dit afgelopen woensdag tijdens de rondetafel in het gemeentehuis aan. Op de conclusie werd woensdagavond dan ook vooruitgelopen: verwachting is de te maken investeringen niet opwegen tegen de maatschappelijke opbrengst.

En dit is onterecht! 
De crux zit hem er niet in dat de kosten om de trein van Tiel naar Arnhem te realiseren niet opwegen tegen de maatschappelijke opbrengst. Het plan om goederentreinen vanuit de betuwelijn af te takken op het spoort Arnhem-Nijmegen en de goederentreinen met soms gevaarlijke stoffen door een dichtbevolkt gebied als Elst en Arnhem over het bestaande spoor naar het noorden van Duitsland te sluizen, creëert problemen voor de bestaande lijn Tiel Arnhem. En dat terwijl we eerst een beoogd veilige, maar dure betuwelijn hebben aangelegd om de goederen te scheiden van personenvervoer in dichtbevolkte gebieden. Twee goederen treinen per uur is als uitgangspunt genomen in de gemaakte analyse, maar uit de analyse blijkt nadrukkelijk dat met een goederen vervoer op het huidige nivo de trein van Tiel naar Arnhem geen probleem hoeft te zijn. Als je het huidige goederen vervoer buiten de spits laat rijden zou zelfs het keerspoor van 15 miljoen euro niet nodig hoeven zijn. Gezamenlijke oppositie tegen dat deel van het PHS plannen met de nadruk voor de alternatieven over water of via Duitsland (daar wordt inmiddels geïnvesteerd in een betere aansluiting op de betuwelijn) kan de lijn Tiel Arnhem redden én ook nog geld besparen. Geld dat dan nodig is voor grote aanpassingen rondom de spoorsituatie in ons Betuwse land, strekkend van Tiel tot Lingewaard.

Conclusie: Het goederenvervoer moet de kosten toegeschreven krijgen die nodig zijn om de bestaande lijn Tiel Arnhem te handhaven, dat maakt de afweging om die treinen langs de bewoonde wereld te laten rijden ook een hele andere. Het feit dat het bestemmingsplan Elst Centraal het ingetekende vierde spoor onmogelijk maakt wordt daarmee irrelevant.  Sterker het maakt de kans dat goederentreinen langs Elst gaan rijden flink kleiner en we helpen onze vrienden uit rivierenland ermee. De procedure rondom de goederentreinen is net begonnen. Er zijn zo’n 1000 zienswijzen ingediend op de voorgestelde MER procedure. Een bestemmingsplan om de aftakking en daarmee het goederenvervoer mogelijk te maken komt wordt pas in 2014 of zo in de raad van Overbetuwe behandeld is mijn inschatting. Het gaat om een viaduct of tunnel, waar het bestemmingsplan buitengebied van Overbetuwe voor moet worden aangepast.  Jammer dat de gemeente niet net als GroenLinks Overbetuwe een zienswijze heeft ingediend. Dat is een gemiste kans.

Doorsnee uit het dit jaar goed te keuren bestemmingsplan buitengebied Overbetuwe dat in een latere fase aangepast moet worden voor tunnel of viaduct (bron: www.ruimtelijkeplannen.nl):

Binnenkort hoop ik nog een aantal andere dossiers in de context van Elst Centraal te behandelen. Heb je suggesties? Heb je bevoorbeeld liever een Central Park op die plek? Laat me dat dan even weten. Reacties op deze blog zijn welkom!

Doortrekking A73: een brug te ver?

Noordelijke tak betuwelijn, doortrekking A15, tweede stadsbrug Nijmegen, verbreding A50, aanleg N837, trambaan Nijmegen-Arnhem, aanleg betuws bedrijven park, spoor overslag punt. Het gebied tussen Arnhem en Nijmegen krijgt het nog zwaar te verduren. Sinds deze week staat de doortrekking van de A73 weer in dat rijtje. In de Nijmeegse politiek lijkt er draagvlak. Laat dit nu net het gebied zijn waar ik en 50.000 anderen nu wonen.

De lobby werkt goed: behoefte aan woningbouw is groot (nieuwe woningen) in het gebied, die mensen moeten er dan ook wel kunnen werken (op nieuwe bedrijventerreinen) en natuurlijk moeten er dan meer mogelijkheden komen om de mobiliteit (nieuwe wegen) op peil te houden. Anders willen de mensen er niet wonen. En als mensen er niet willen komen wonen kunnen we al die plannen niet financieren. Een redenering gericht op groei.

Het doet me denken aan het verhaal van die Betuwse fruitboer, die een kleine boomgaard bezat. Hij verdiende genoeg en kon een groot deel van de dag op een stoel in zijn boomgaard zitten om te genieten van zijn kinderen die daar rondliepen. Om een dag kwam er een fabrieksdirecteur die aangaf dat de fruitboer moest uitbreiden. Waarom vroeg de fruitboer? De directeur antwoordde: Ik kan je fruit ook gebruiken voor appelmoes, als je uitbreidt kun je personeel aannemen, veel geld verdienen, waardoor je uiteindelijk een voorman aanneemt die je al het werk uit handen neemt zodat je van je rust kunt genieten. De fruitboer dacht even na en zei toen: Maar is dat niet precies wat ik nu al doe?

Feiten zijn anders: Veel kantoorpanden staan leeg, revitalisering van bestaande bedrijventerreinen kan veel plaats vrijmaken om bedrijven te vestigen. Veel woningen staan op dit moment leeg en na 2025 loopt de behoefte aan bedrijventerreinen en huizen structureel terug. Veel investering worden afgeschreven in 30 jaar en de vraag is of de huidige geplande investeringen niet een brug te ver zijn.

Als de lobby om dit gebied met meer bedrijven, bewoners en wegen te vullen succesvol wordt, leidt dat  tot meer leegstand en krimp op andere plaatsen. Als de lobby is gebaseerd op wishfull thinking zitten we straks in de gebied met leegstand, vervallen bedrijventerreinen en leegstaande kantoren.

Ik schat zelf dat risico vrij groot in. Daarom moet er een verandering van denken tot stand worden gebracht. Niet meer denken in grote woonwijken, grote bedrijventerreinen en kantoorcomplexen zoals dat nu nog steeds het geval is. Van kwantiteit naar kwaliteit. De financiële ruimte die er nu nog is gebruiken voor kwalitatieve verbeteringen in het gebied, zodat dit gebied in de toekomst inhoudelijk aantrekkelijk blijft voor mensen om zich te vestigen en zo krimp te voorkomen.

Schuytgraaf: Wethouder Arnhem bezoekt gemeenteraad Elst.

“We hebben het vandaag over de zuidrand van Schuytgraaf. Een gebied ten zuiden van Arnhem op de rand met de gemeente Overbetuwe.

Ik ken dat gebied persoonlijk erg goed. Dagelijks reis ik van Elst naar Apeldoorn en mijn trein rijdt er dwars door. Het is al weer langer licht en zo kon ik ook vanavond door het raam van de trein naar buitne kijken en naar mijn horloge.

Weet u hoe lang de stoptrein er over doet om van Arnhem-Zuid naar Elst Noord te rijden? 15 seconden. 15 luttele seconden. U wilt, als ik het goed begrijp vvan de 15 seconden, 14 seconden maken. Wij willen vasthouden aan 15 seconden. Het verschil is maar één seconde.

Toch is om die éne seconde in de afgelopen jaren veel te doen geweest. De voorlaatste keer was dat in 1996, toen deze gemeenteraad het Arnhem niet toestond in het bewuste gebied te bouwen. Recent in de raad van 28 oktober 2008 heeft de gemeente raad dat standpunt herhaald.

Het voorgelegde besluit dat oorspronkelijk luidde: “De raad besluit geen bezwaren te maken tegen de plannen van de gemeente Arnhem voor de aanleg van woonvelden in de zonde groen en water” werd na discussie in de raad geamendeerd en uidde toen “De raad besluit ernstige bezwaren te hebben tegen de plannen van de gemeente Arnhem voor de aanleg van woonvelden in de zone groen en water.” Dit besluit werd door de gemeenteraad unaniem aangenomen. Als het goed is bent u door het college hiervan op de hoogte gebracht.

Wij zijn blij met de komst van de wethouder uit Arnhem. Beter laat dan nooit zullen we maar zeggen, om in de tijdsmetafoor te blijven. We vinden het prettig om een toelichting te krijgen bij de huidige planvorming van die gemeente. Persoonlijk zou ik het prettig vinden als u ook wilt uitleggen hoe de warmtecentrale in het betreffende gebied terecht is gekomen zonder dat deze raad daarin is gekend. Of dat de gemeente Overbetuwe de plannen ter goedkeuring is voorgelegd. In het verleden heeft de gemeente Arnhem dergelijk vragen t.a.v. het betreffende gebied namelijk wel voorgelegd.

Hoe zal het verhaal van die 1 seconde gaan aflopen? De tijd zal het leren. Wordt het “de tijd heelt alle wonden” of toch “Komt tijd komt raad”? Met dat laatste zijn wij het als raad natuurlijk eens.”

Deze tekst werd door mij namens de gemeenteraad van Overbetuwe uitgesproken op 11 februari toen wethouder Roeland Kreeft een bezoek bracht aan de commissie Ruimte van Overbetuwe. Hij kwam langs om extra informatie te geven over de plannen van Arnhem ten zuiden van Schuytgraaf. Daar zijn een aantal woningen gepland in een gebied waar

Wijnand Duyvendak bezoekt Elst

Overbetuwe claimed dat middels een convenant in het verleden is afgesproken dat er geen woningbouw zou plaatsvinden.

Meer en meer mensen vinden hun weg naar Overbetuwe. Zo zal op woensdag 4 maart 2009 Wijnand Duyvendak aanwezig zijn op de ledenvergadering van GroenLinks. De avond staat ook open voor niet leden. Meer informatie vindt u hier.

Vreemde voorstellen in dubieuze debatten

Voeg NEC samen met Vitesse tot Voetbal Vereniging KAN en bouw een nieuw ondergronds stadium naast de A325 bij Elst; Creëer een ecologische floriade met light rail ontsluiting, die de ontwikkeling van Lingezegen een impuls geeft; Zorg voor een biologisch dynamisch landbouwpark met bossen en windmolens. Dat waren drie voorstellen die vanavond door raadsleden van de Overbetuwe werden besproken om Overbetuwe op de kaart te zetten.

Over de voorstellen werd fel gediscussieerd, argumenten wisselden over tafel, waar de crux vaak zat in de vraag of er voldoende financiële onderbouwing voor de plannen was. De raad had van 19.30 uur tot 22.30 uur uitgetrokken om de voorstellen te bespreken. Het merendeel van de aanwezigen in de raadszaal vond de plannen sympathiek en het waard om verder uitgewerkt te worden.

Of het ook zover komt is de vraag. De trainer die de debatavond leidde had voor iedereen complimentjes en de verhitte discussies hadden ook vaak lachsalvo’s tot gevolg. De aanwezige raadsleden gingen met een goed gevoel naar huis, hoewel het een lange avond was geworden.

Of we over een maand terugkijken op de periode van voor 8 januari en die van na die tijd, zoals de trainer aan het begin van de avond voorspelde, is discutabel. Wel hebben we met zijn allen tijdens een gezellige avond de puntjes op de i gezet. Raadslid Michael van den Boogaard van Gemeentebelangen had er zelfs zijn verjaardag voor laten schieten. Hopelijk kan ook het publiek de resultaten de komende raadsvergadering merken met een verlevendigd debat met relevante argumenten en slimme doorsteekjes.

Ja tegen rondweg Elst-Noord?

“Overbetuwe zegt ja tegen de aanleg van de noordelijke rondweg.” Zo begint het openingsartikel van het regiokatern van de Gelderlander gisteren. Wie is “Overbetuwe” in dit geval? Het blijkt dat het college op basis van een nut en noodzaak discussie een positief intentie besluit heeft genomen. In december wordt één en ander in de gemeenteraad besproken.

Het is frusterend om  het college keer op keer weer, vooruitlopend op politieke discussie in de raad, college besluiten als definitieve beslissingen in de pers communiceert. Zeker nu recentelijk is gebleken dat de raad wel eens andere standpunten in neemt, zou je verwachten dat men zich wat terughoudender opstelt. Als politieke partij wordt je door de bevolking en de achterban aangesproken terwijl je de informatie die ten grondslag ligt aan de beslissing nog helemaal niet in handen hebt. Pas volgende week zaterdag ontvangen we de stukken voor de commissies van december. Ik vraag me af hoe dat in andere gemeenten gaat?

Wat staat er feitelijk in het artikel?

• De noordelijke rondweg ligt al sinds 1998 in de planning
• Er is een nut en noodzaak onderzoek uitgevoerd.
• Doel is de drukte bij de huidige spoorbomen te verminderen en
  
• Verkeerstromen op te vangen die ontstaan door de aansluiting via de N837 van Heteren naar Schuytgraaf

Misschien is het goed te visualiseren waar we het over hebben:

Klik op plaatje om in te zoomen m.b.v. google maps.

De timing is opvallend te noemen: twee weken nadat de raad een voorstel besprak (en afkeurde) om woningbouw ten zuiden van Arnhem aan de rand van Park Lingezegen toe te staan. Nu ligt er dus een voorstel om ten noorden van Elst aan de rand van het park een nieuw rondweg te realiseren.

Het artikel wordt zoals zo vaak gekenmerkt door wat er niet in staat:

• Hoe gaat de Noordelijke rondweg bekostigd worden? De reeds in planprocedure zijnde zuidelijke tangent wordt bekostigd met woningbouw. Leidt ook de noordelijke randweg tot nieuwe woningen aan de rand van het park Lingezegen, waar de raad als het gaat om de groen ruimte bij Arnhem recent nog een fors njet heeft laten horen?
• Wordt de mogelijke woningbouw alleen maar ten zuiden of ook ten noorden van de weg gepland? In (de richting van) het park Lingezegen?
• Is het mogelijk om de effecten van nieuwe verkeersstromen goed in te schatten. Het rondje om Elst is nu voor driekwart gepland (zie blauw in kaartje) en zal worden gerealiseerd. Echter nog lang niet gerealiseerd. Die driekwart zorgt in ieder geval voor een oost-west vv en noord-zuid vv verbinding. Is meer wel echter nodig in dit geval?
• Waarom zou een weg tussen Heteren en Schuytgraaf tot meer verkeer leiden dat in het noordwesten van onze gemeente binnenkomt? Zijn bestaande verbindingen richting zuiden en oosten niet voldoende om op de al geplande rondweg aan te sluiten?
• Krijgen we een tunnel of een viaduct bij het spoor?. Deze discussie zal zich wellicht opnieuw gaan voordoen, maar nu in het noorden van Elst.

Je begrijpt het wellicht. GroenLinks Overbetuwe is nog lang niet klaar om ja te zeggen tegen de noordelijke rondweg. Te veel vragen zijn nog onbeantwoord. Gezien de nabijheid van park Lingezegen en verdere verstening in de open ruimte tussen Elst en Arnhem in het verschiet, verwachten we ook een kritische houding van de rest van de raad.

p.s. Park Lingezegen (een impressie althans van de mogelijke inrichting van de Park en het Waterrijk) is nu ook te zien op youtube. Gemaakt door studenten van ROC A12. In het gebied waar de rondweg komt is in de animatie een bos te zien…

Verstening rondom Park Lingezegen

Het is me wat. Nog niet alle partijen hebben de intentieovereenkomst ondertekent om mee te doen aan het Park Lingezegen. Het park ligt tussen Arnhem, Overbetuwe en Lingewaard en moet een groene buffer gaan vormen tegen de verstedelijking. Inmiddels echter vliegen de bouwplannen rondom het gebied ons om de oren. Gelukkig is daartegen ook weerstand. GroenLinks Overbetuwe heeft al een tijd geleden aangegeven dat zij vreest dat het park in de verdrukking komt. Er wordt aan alle kanten geknabbeld aan het Park. Zo heeft Lingewaard aangegeven het park met villa’s te willen bekostigen. Overbetuwe legt nog een tangent aan ten zuiden van het park, die moet natuurlijk bekostigd worden. Nu begint ook de PvdA in Arnhem vragen te stellen. Ze zijn bezorgd over de visie van de gemeente Overbetuwe t.a.v. het gebied. Deels hebben ze boter op hun hoofd. Arnhem wil graag bouwen richting Elst en heeft daartoe een verzoek ingediend bij de gemeenteraad van Overbetuwe. Het ziet er naar uit dat dat plan niet doorgaat. De raad stemt naar verwachting niet in met het opheffen van afspraken over groenzones in het verleden. Daarnaast leven er nog plannen in Arnhem om ten zuiden van Rijkerswoerd richting het park te bouwen. GroenLinks Overbetuwe juicht iedere kritische houding t.a.v. verstening rondom het parkt toe. Consequent zou zijn als de PvdA Arnhem eenzelfde houding aanneemt over de plannen van de gemeente Arnhem.

In onderstaande tekening een schets van het Park

Contouren van het park in regio Arnhem Nijmegen

Goed nieuws en een prettig gesprek

of was het prettig nieuws en een goed gesprek?

Hoe dan ook, dezer dagen is de behoefte aan goed nieuws waarschijnlijk iets groter dan anders. Dus dan hier het goede nieuws. Voor oude mensen en jonge mensen, voor linkse mensen en rechtse mensen, voor gelovigen en ongelovigen, voor hen met blauwe ogen of met bruine ogen, voor iedereen in Elst of daarbuiten. Aankomende 8 november is het zelfs nationale goednieuws dag, zie de link hieronder:

Geen nieuws zonder goed nieuws http://www.goednieuws.com

De goed nieuws courant http://www.degoednieuwscourant.nl

De nationale goed nieuws dag http://www.goednieuwsdag.nl

Goed nieuws brief http://www.goednieuws.org

Na al dat goede nieuws, staat er ook nog een fractievergadering op het programma.

Vandaag komt de rekenkamercommissie van de gemeente Overbetuwe op bezoek in de fractie. Ook de ChristenUnie is voor deze gelegenheid aanwezig. De rekenkamercommissie doet onafhankelijke onderzoek naar het reilen en zeilen in de gemeente en rapporteert dat aan de gemeenteraad. Ze willen graag horen hoe wij tegen hen aankeken en wat zij het komend jaar moeten oppakken als onderzoeks onderwerp. Het blijkt maar weer hoe verschillende fracties als CU en GL soms elkaar vinden.

Beiden vinden we de aanloopfase naar grote projecten een cruciaal onderwerp. In de aanloopfase zijn er vaak veranderingen in scope, doorlooptijd en kosten van projecten. De aanloopfase kost vaak meer en duurt ook langer als voorzien. Als gemeenteraad krijg je niet goed grip op de veranderingen die in deze fase optreden. Voor de burger is dat nog moeilijker.

Voorbeelden van grote projecten in onze gemeente zijn het centrumplan Heteren, Elst centraal rondom het station, Huis der gemeente (nieuwe gemeentehuis), Centrum Elst (ontwikkelingen rondom dorpstraat, N837, tangentenstructuur, aanpak ontwikkeling Park Lingezegen. Voldoende zou ik zo zeggen en belangrijk genoeg om wel grip op uit te oefenen. Wellicht gaat de rekenkamercommissie bekijken of er iets fout gaat, zo ja wat dat dan is en op welke wijze er iets te verbeteren valt.

Een prettig gesprek. Alweer. Over een jaar zullen we ongeveer het resultaat zien in de vorm van een onderzoeksrapport. Politiek blijft een kwestie van vooruit kijken.